Integracja Sensoryczna to zdolność dziecka do odczuwania, rozumienia oraz organizowania informacji dostarczanych przez zmysły z otoczenia, a także z własnego organizmu. Integracja sensoryczna pozwala segregować, porządkować oraz składać razem pojedyncze bodźce w pełne funkcje mózgu. Gdy funkcje te są zrównoważone, to motoryka ciała łatwo dostosowuje się do otoczenia, a umysł łatwo przyswaja informacje, wówczas „dobre” zachowanie pojawia się w sposób naturalny. Integracja sensoryczna ma istotny wpływ na rozwój dziecka.
W organizmie każdego człowieka istnieją trzy układy sensoryczne: dotykowy, przedsionkowy i prioprioceptywny. Układy te nie tylko powinny funkcjonować prawidłowo, ale także ze sobą współpracować. W przeciwnym razie dziecko doświadcza kłopotów dotyczących interakcji z otoczeniem, a także nieprawidłowo rozpoznaje sygnały wysyłane przez własny organizm.
Układ dotykowy
Jak sama nazwa wskazuje, dotyczy zmysłu dotyku. Pozwala na odczuwanie, czy dane obiekty są gorące czy zimne, szorstkie czy gładkie, ostre czy tępe. Układ ten umożliwia nam rozpoznawanie przedmiotów za pomocą dotyku, odczuwanie bólu, ciśnienie itp.
Układ przedsionkowy
Koordynuje ruchy oczu, głowy oraz ciała. Pozwala nam balansować na równoważni, bujać się na huśtawce, koordynować ruchy obu stron ciała i łapać równowagę, gdy się potkniemy.
Układ prioprioceptywny
Korzysta z danych dostarczanych przez mięśnie i stawy, aby informować mózg o pozycji ciała. Dzięki niemu możemy stać bez przewracania się, używać ołówka lub odbijać piłką.
Objawy dysfunkcji Integracji Sensorycznej
Nie u wszystkich dzieci przyczyną problemów w nauce, rozwoju czy zachowania jest zaburzona integracja sensoryczna, są jednak wyraźne czynniki wskazujące na dysfunkcje integracji sensorycznej. Poniżej przedstawione są najważniejsze z nich:
Nadwrażliwość charakteryzuje się między innymi takimi zaburzeniami zachowania jak: rozdrażnienie, unikanie określonych rodzajów ubrań lub jedzenia, wycofywanie się w wyniku dotknięcia, rozpraszalność lub lęk podczas zwykłych zabaw ruchowych np. na placu zabaw.
W przeciwieństwie do dziecka z nadwrażliwością, dziecko ze zbyt słabą reaktywnością może poszukiwać intensywnych wrażeń sensorycznych m.in., takich jak: celowe uderzanie ciałem o przedmioty bądź intensywne kręcenie się wokół własnej osi. Dziecko może ignorować ból lub też być nieświadome zmian pozycji własnego ciała. Zachowania niektórych dzieci zmieniają się drastycznie od nadwrażliwości do zbyt słabej reaktywności.
Dziecko może być ciągle w ruchu lub wolno się uaktywniać i męczyć się szybko. U niektórych dzieci poziom aktywności może się zmieniać od jednego ekstremum do drugiego.
Problemy te mogą dotyczyć umiejętności z zakresu małej lub dużej motoryki. Niektóre dzieci będą miały słabą równowagę, inne natomiast mogą mieć olbrzymie trudności z nauczeniem się nowej czynności, która wymaga od dziecka koordynacji ruchowej.
Objawy te mogą być widoczne w wieku przedszkolnym razem z innymi objawami dysfunkcji integracji sensorycznej..
Dziecko może być impulsywne lub może łatwo się rozpraszać oraz okazywać brak planowania przed wykonaniem jakiegoś zadania. Niektóre dzieci mogą mieć problemy z przystosowaniem się do nowej sytuacji, inne natomiast mogą reagować agresywnie, wycofywać się lub być sfrustrowane kiedy poniosą porażkę.
Integracja sensoryczna jest dla wszystkich dzieci, które mają jakiekolwiek trudności w rozwoju, ale także jeżeli chcemy poprawić zdolności swojego dziecka. SI daje szanse poprawy rozwoju dla wszystkich dzieci. Certyfikowany terapeuta wykona niezbędne testy, aby ustalić zakres deficytów z integracji sensorycznej i opracować program zajęć, których celem będzie zniwelowanie tych deficytów oraz usprawnienie dziecka tak, aby nabrało pewności siebie w szkole, a także wśród rówieśników.
